Omurgamız kemiklerden ve aradaki disklerden oluşmaktadır.
Omurganın görevi omurilik ve omurilikten çıkan sinir köklerini korumak, gövdeyi dik pozisyonda tutmak ve harekete izin vermektir.
Omur adı verilen kemiklerin arasında bulunan diskler iki ana yapıdan oluşmaktadır:
Ortada ‘nukleus’ denilen daha sıvı kıvamlı bir alan bulunur ve yükün taşınmasında önemlidir.
Nukleusun etrafında ise ‘anulus’ adı verilen ve diskin bütünlüğünü sağlayan ikinci bir yapı bulunmaktadır. Anulus liflerden oluşmakta ve nukleusu çevreleyerek adeta onu olması gereken yere hapsetmektedir.
İşte bu anulus yapısında yırtık oluşması ve nukleus içeriğinin dışarı çıkmasına Boyun Fıtığı adı verilmektedir.
Boyun bölgesi 7 adet omurgadan oluşmaktadır. Tüm omurga içerisinde en hareketli bölge burasıdır. Bu nedenle yaralanmaların da sık görüldüğü bir bölgedir.
Omurganın en önemli görevi içinden geçen omuriliği ve çıkan sinir köklerini korumaktır. Boyun bölgesi ve kollara giden tüm sinirler bu omurgaların arasından çıkmaktadır. Herhangi bir sebepten bu sinirler bası altında kaldığında şikayetlerin daha çok kollarda hissedilmesinin nedeni budur.
Boyun Fıtığı Nedenleri ve Belirtileri
Boyun fıtığı genç yaşlarda genellikle travmaya bağlıdır. Kemik değişiklikleri eşlik etmez ve büyük oranda tek seviyededir.
Ancak yaşlanmaya bağlı boyun fıtıklarına omurlarda kireçlenmeye bağlı değişiklikler de eşlik eder ve genellikle birden fazla seviyede fıtık görülür.
Bu nedenle genç ve ileri yaşlarda tedavi birtakım farklılıklar gösterir.
Ani boyun hareketleri boyun fıtığının en önemli sebebidir.
Trafik kazaları, yüksekten düşme, direk darbe gibi nedenlerle boyun omurlarının anormal yüklenmelere maruz kalması disk içeriğini bir arada tutan anulus yapısının yırtılmasına ve dışarıya çıkan disk fıtığının sinirler üzerinde baskı yapmasına neden olur.
Boyun fıtıkları için pozisyonel alışkanlıklar da eğilim yaratmaktadır. Örneğin telefon, tablet, bilgisayar kullanımı sırasında başın sürekli aşağıya bakar pozisyonda kalması zaman içerisinde boyun disklerinin yıpranmasına ve fıtıkların ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.
Boyun fıtığı belirtileri sadece boyun bölgesinde değildir. Boyun hareketleri ile oluşan ağrı genelde her iki kürek kemiği arasına yayılır.
Ayrıca kollarda, ellerde ağrı, uyuşma, karıncalanma, keçeleşme, hissizlik gibi belirtiler ortaya çıkar.
En önemlisi belirli bir kas grubunda güçsüzlük ortaya çıkabilir. Bu, hasta tarafından bazı ince el hareketlerinin yapılamaması şeklinde ortaya çıkabilir. Örneğin bir tarafıyla işini rahat yapan, yazı yazan, yük kaldırabilen hasta diğer tarafı ile aynı işleri yapamaz hale gelir.
Boyun Fıtığı Tanısı ve Tedavi
Boyun fıtığı tanısı fizik muayene ve radyolojik tetkikler ile konur.
En önemli radyolojik inceleme manyetik rezonans (MR) dır. Fıtığın yeri, büyüklüğü, sinir üzerine yaptığı basının şiddeti tespit edilir. Sinirin basıdan ne kadar etkilendiğini görmek için EMG (sinir ölçümü) de yapılması gerekebilir. Tedavi bu bulgular ışığında yönlendirilir.
Boyun fıtığı, büyük oranda konservatif yani ameliyatsız tedavi edilebilmektedir.
Bu noktada karar verdirici en önemli faktör felç durumu olup olmamasıdır.
Eğer sinir üzerindeki basıya bağlı olarak bazı kas gruplarında güçsüzlük başlamışsa tedavi cerrahidir. Cerrahi tedavide amaç, bir an önce bu basının kaldırılması ve daha ileri bir felç durumunun önüne geçilebilmesidir.
Ancak, pek çok hasta ağrıya dayanamadığı için ameliyat olmaktadır.
Konservatif tedavi, başlıca ilaç kullanımı, istirahat, boyunluk kullanımı ve fizyoterapiden oluşmaktadır.
Boyun fıtığına çoğu zaman boyun kaslarının kontraksiyonu da eşlik etmektedir. Bunun nedeni refleks olarak vücudun kendini ağrısız pozisyonda tutmak istemesidir. Bu sürekli kasılma hali fıtıktan kaynaklanan ağrının üzerine eklenerek durumu daha da kötüleştirmektedir.
Konservatif tedavide amaç bu kasları gevşetmek, kuvvetlendirmek ve ağrı atağını sorunsuz şekilde atlatabilmektir.
Boyun Fıtığının Cerrahi Tedavisi
Cerrahi tedavi ise yaklaşık 2 cm uzunluğunda bir kesi ile girilerek yapılmaktadır.
Kapalı yöntem olarak da bilinen bu ameliyat mikroskop altında gerçekleştirilmektedir.
Fıtık nedeni olan parça çıkartılıp bası altındaki sinir rahatlatılmaktadır.
Hasta 24 saat içinde taburcu edilir ve 3 hafta süre ile boynunu zorlayacak aktivitelerden uzak kalması önerilir.
