Omuz eklemi vücudumuzun en hareketli eklemidir.
Hareket genişliğindeki bu fazlalık eklemi birtakım yaralanmalara da yatkın hale getirmektedir.
Bu makalede omuzda sıkışma sendromu, döndürücü manşet (rotator cuf) yırtıkları, omuz çıkığı ve instabilite konusunda hastalara yönelik bir takım tarifler ve tedavi metodları anlatılmaktadır.
Omuz eklemi; üst kol kemiği (humerus), omuz kepçesi (skapula) ve köprücük kemiği(klavikula) tarafından oluşturulan bir eklemdir. Bu kemiklerin bir arada kalması ve uyum içinde çalışması eklemi çevreleyen bağların, rotator manşet adı verilen kasların ve sırtın üst kısmında yerleşip eklemi çaprazlayan kasların sağlam ve güçlü olmasına bağlıdır. Bu sayede omuz eklemi hem normal günlük aktivitelerimizin hem de sportif faaliyetlerin yapılabilmesini sağlar.
Omuz Sıkışma Sendromu
Omuz ekleminde tendonların çeşitli sebeplerle sıkışması sonucu ortaya çıkan durumdur.
En bilinen sebepler; tendonların aniden aşırı yüklenmeye bağlı şişmesi ya da ‘bursa’ adı verilen keseciklerin yine zorlanmaya bağlı şişmesi ile tendonları sıkıştırmasıdır.
Cam silme, boya yapma gibi basit ama tekrarlayıcı zorlanmalar ya da fırlatma hareketleri gibi sportif aktiviteler sırasında ortaya çıkabilmektedir.
Özellikle baş üzeri hareketlerde ortaya çıkan ağrı ile kendini belli eder.
Tedavide istirahat, fizyoterapi, kortikosteroid enjeksiyonları, PRP ve kök hücre enjeksiyonları ve ilaçlar kullanılmaktadır.
Bunlardan fayda görmeyen hastalarda kapalı (artroskopik) yöntemler ile yapılan cerrahi tedaviler gündeme gelmektedir.
Omuz Döndürücü Tendon Manşeti (Rotator Cuff) Yırtıkları
Döndürücü manşet omuz eklemini yerinde tutan en önemli destek yapılarından biridir. Omzun içe ve dışa yapılan hareketlerinden sorumludur. 4 adet kastan oluşmaktadır.
Döndürücü manşet yırtıkları gençlerde ve sporcularda ani bir harekette oluşan yaralanma ile oluşabileceği gibi, kolun baş seviyesinin üzerindeki tekrarlayıcı hareketleri ile zaman içerisinde gelişebilir.
40 yaş üzerinde omuzda ağrının en önemli nedenlerinden birisidir.
Özellikle baş üstü hareketlerde ağrı ortaya çıkar. Gece ağrısı şeklinde kendini gösterebilir, kişi ağrıyan taraf üzerine yatmakta zorlanır. Hareket kısıtlılığı ortaya çıkar. Kaslardaki güçsüzlük özellikle yan taraftan kolu kaldırmaya çalışıldığında daha çok hissedilir.
Kesin tanı MR incelemesi ile konur. Yırtığın yeri ve büyüklüğünü MR ile tespit etmek mümkündür.
Tedavide istirahat, fizyoterapi, kortikosteroid enjeksiyonları, PRP ve kök hücre enjeksiyonları ve ilaçlar kullanılmaktadır. Bunlardan fayda görmeyen hastalarda kapalı (artroskopik) yöntemler ile yapılan cerrahi tedaviler gündeme gelmektedir.
Cerrahi tedavide amaç yırtık olan tendonların tamiri ve varsa sıkışıklığa neden olan problemlerin ortadan kaldırılmasıdır.
Omuz çıkığı
Omuz eklemi çok hareketli bir eklemdir.
Eklemin yerinde tutulması asıl olarak eklemi saran kaslar, bağlar ve eklem kapsülü tarafından sağlanmaktadır. Ani bir darbe ya da düşme sırasında omuzun dışarı doğru zorlanması gibi sebepler ile eklemi oluşturan ana kemik olan humerusun (üst kol kemiği) yuvasından ayrılarak dışarıya doğru çıkmasına neden olmaktadır. Buna omuz çıkığı adı verilir.
Omuz çıkığı acil bir durumdur ve en kısa zamanda tıbbi yardım almayı gerektirir.
Çoğu zaman kişinin omzunu kendi kendine yerleştirmesi imkansızdır.
Hatta bazı durumlarda omuzun yerleştirilmesi işlemi anestezi altında yapılabilmektedir.
Sonrasında kol askısı ile istirahat ve ağrıyı azaltacak ilaçlar önerilir.
İyileşme tamamlandığında fizyoterapiye başlanarak çevresindeki kaslar güçlendirilmeye çalışılır.
Eğer çıkma sırasında kırık oluşmuşsa (kırıklı çıkık) tedavi değişir. Yerine yerleştirme sonrası cerrahi tedavi ile kırıkların tamiri gerekebilmektedir.
Eğer yaralanma omuz eklemini yerinde tutan mekanizmaları bozmuşsa, yani tekrar çıkmaya meyilli ise kapalı ameliyatlar ile hasarlanan yapılar tamir edilerek tekrarlayan çıkıkların önüne geçilir.
