როდესაც საქმე ეხება სახსრების დაავადებების სახელწოდებით გამოკვლეულ დაავადებებს, ყოველგვარი ტრავმის გარეშე, ძირითადი დაავადება ან და სიბერესთან დაკავშირებული სახსრის ხრტილის ცვეთა და დროთა განმრავლობაში მისი ალაგება ისახება.
ამიტომ, რევმატული დაავადებები და ართრიტი სახსრების დაავადებების ყველაზე გავრცელებული სახეობაა.
რევმატულ დაავადებებს შორის მნიშვნელოვანი ადგილი უკავია აუტოიმუნურ დაავადებებს. აუტოიმუნური დაავადებები გამოწვეულია იმუნური სისტემის ფუნქციონირების დარღვევით.
მარტივად რომ ვთქვათ, იმუნური სისტემის ფუნქციონირება ასეთია; ჩვენი სხეულის ყველა უჯრედზე არის მარკერები, რომლებიც შეიცავს უჯრედის იდენტურ ინფორმაციას, ეს შეიძლება შევადაროთ მანქანის სანომრე ნიშნებს. როდესაც გარედან უცხო უჯრედი შემოდის სხეულში, ჩვენი თავდაცვითი უჯრედები, ანუ ჩვენი ჯარისკაცები, კითხულობენ ამ უცხოელის სანომრე ნიშნს, რომელსაც პირველად ხვდებიან და იწყებენ ბრძოლას, როგორც კი ხვდებიან, რომ ის უცხოა და ისინი შეეცდებიან ამ უცნობის გაქრობას. ამასობაში ჯარისკაცების ნაწილი უცხოელის ფირფიტას ცენტრში, ანუ ძვლის ტვინში გადასცემს.
იმის გამო, რომ ჩვენი ძვლის ტვინი არის ადგილი, სადაც ჩვენი ჯარისკაცები ქმნიან და ყოველ ახალ დაბადებულ ჯარისკაცს აქვს ინფორმაცია ამ უცნობის სანომრე ნიშნის შესახებ. ამიტომ, როდესაც იგივე უცნობი ისევ შემოდის, მისი ყოფნა ადვილად შეიცნობა და იწყება ყოვლისმომცველი ომი სისხლში მოცირკულირე ყველა თავდაცვითი უჯრედით. ამრიგად, მიკრობი ნადგურდება მანამ, სანამ დაავადებას გამოიწვევს.
ვაქცინის ლოგიკაც ეს არის, შიგნით დასუსტებული დაავადების გასავრცელებელი ძალის შეყვანა რომელის მიზანიცაა იმ მიკრობის შეყვანა, რომელსაც არ შეუძლია დაავადების გამოწვევა და ამ მიკრობის ფირფიტის სისტემაში შეყვანა.
ამგვარად ნამდვილი მიკრობის მოსვლისას ის იპოვის ჯარისკაცების მზა რაზმს, რომლებიც ელოდება მის წინააღმდეგ ბრძოლას.
რა მოხდება, თუ ჩვენი ჯარისკაცები ვერ ცნობენ ჩვენი უჯრედების ფირფიტას? სწორედ მაშინ იწყება სამოქალაქო ომი. ჩვენივე დამცავი უჯრედები იწყებენ ჩვენი სხეულის უჯრედების მტრებად დანახვას და მათ განადგურებას. ამას აუტოიმუნური დაავადება ეწოდება.
მაგალითად, ზოგიერთი რევმატული დაავადება ხდება მაშინ, როდესაც ჩვენი სახსრის უჯრედები იწყებენ აღიარებას, როგორც უცხოს და აღმოიფხვრება დამცავი უჯრედების მიერ, რაც იწვევს ართრიტს.
ან შეგვიძლია 1 ტიპის დიაბეტის მაგალითად როდესაც თავდაცვითი უჯრედები მოხვდება პანკრეასზე, ჩვენ ვეღარ ვაწარმოებთ საკუთარ ინსულინის ჰორმონს.
ჩვენი სახსრები ასაკთან ერთად
დაბერებასთან ერთად ძვლებისა და სახსრებზე, მთლიანი სხეულის სახსრებზე ისახება მაგრამ სხვა სასახსრებთან განსხვავებით სხეულის სიმძიმის ქვეშ მთელი ცხოვრების განმრავლობაში მეტად ზიანდება მუხლი.
ამიტომ ართრიტს უწოდებენ ძირითადად მუხლის სახსარს.
კალციფიკაცია არის სახსრების ხრტილის დაქვეითება ან სრული დაკარგვა ცვეთის გამო.
ეს ვითარება მეტ-ნაკლებად ვლინდება ყველასთან, მაგრამ სხვადასხვა ხარისხით გვხვდება ყველასთან.
ეს მდგომარეობა შეგვიძლია შევადაროთ კანის ნაოჭებს. ხრტილი ასევე გლუვი, მბზინავია და მცირე ასაკში დატვირთვას შეუფერხებლად ატარებს. დროთა განმრავლობაში პატარა ხაზები, ბზარები და სხვა სხვანაირად რომ ვთქვათ, ნაოჭები.
ისევე როგორც დაბერების პროცესი არ არის ყველა ადამიანის კანისთვის, ასევე ხრტილის დაბერების პროცესიც სპეციფიკურია თითოეული ადამიანისთვის, მთავარია, რა გავაკეთოთ ამ სიტუაციისგან თავის დასაცავად და როგორ მოვიქცეთ მას პრობლემის გაჩენის შემდეგ.
ჯანსაღი ხრტილის სტრუქტურა შესაძლებელია ჯანსაღი ძვლებით.
ეს შეიძლება იყოს კლიშე წინადადებები, მაგრამ სპორტი, ჯანსაღი კვება, ჭარბი წონის თავიდან აცილება და აქტივობებისგან შორს ყოფნა, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს სახსრების დაზიანება და რაც შესაძლოა შეანელოს ეს პროცესი.
ქალები უფრო დიდი რისკის ქვეშ არიან ამ პროცესში, განსაკუთრებით ჰორმონალური ცვლილებები, რომლებიც ხდება მენოპაუზის შემდეგ, ქმნის ძვლის ხარისხის შემცირების ტენდენციას, სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ძვლის სისუსტეს.
ხრტილოვანი სახლის სახურავივითაა, თუ სახლის სვეტები არ არის მტკიცე, სახურავის გადარჩენა იქნება შეუძლებელი.
ამიტომაა რომ, კალციფიკაციის პრობლემა უფრო ხშირია ქალებში.
განსაკუთრებით მენოპაუზის შემდეგ, სიფრთხილის ზომების მიღება ძვლების ჯანმრთელობის დასაცავად მეტად შეანელებს დაზიანების პროცესს.
სახსრების კალციფიკაცია
სახსრის კალციფიკაციის პირველი სიგნალი, რომელიც პაციენტმა შენიშნა, არის ტკივილი.
თუ ჩვენ გავაგრძელებთ მუხლის სახსრის მაგალითს; ტკივილი ჩნდება მოძრაობით, რომელიც ჩვეულებრივ იგრძნობა სახსრის შიგნით. მუხლის სახსრის ტვირთამწეობა მცირდება, ამიტომ ფეხით სიარულის მანძილი მცირდება და ეს ტკივილი განსაკუთრებით იგრძნობა კიბეებზე ასვლისა და დაშვებისას. ვითარდება მოძრაობის შეზღუდვა, პაციენტი ვერ შეძლებს მოხაროს მუხლის ან ბოლომდე ვერ გახსნას როცა შეეცდება რომ გაშალოს მუხლი.
მოძრაობის დროს მუხლებიდან ისმის ხმა.
ასევე დროთა განმავლობაში, აშკარა ხდება მუხლებში დეფორმაცია, სახსრებში ისახება შებერილობა, სახსარში ამ ცვლილებების გამო, ფეხები, რომლებიც უნდა იყოს სწორი, როდესაც ხედავთ წინიდან, შეიძლება გვერდით მოიხვიოს, რაც ამ დროს შეიძლება გავდეს ასო O-ს.
თეძოს კალციფიკაცია ასევე პროგრესირებს მსგავსი პროცესით. პირველი სიმპტომი საზარდულის არეში დაწყებულია.
ართრიტის პროგრესირებასთან ერთად ფეხით გასავლელი მანძილი მცირდება.
მოძრაობის შეზღუდვები აშკარა ხდება. ადამიანს უჭირს დაბალ ადგილებზე ჯდომა და წინდების ჩაცმა.
შემდგომ ეტაპებზე, ბარძაყის სახსრის დეფორმაციის გამო, ჩნდება დაზიანებული ფეხის სიმოკლე, რაც იწვევს კოჭლობას.
შედეგად პაციენტი იძულებულია გამოიყენოს ხელჯოხი.
მკურნალობის მეთოდები
ართრიტის მკურნალობა უნდა დაიწყოს შემდეგი სიტყვებით: ‘”არ არსებობს დაავადება, არსებობს პაციენტი”.
სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, თითოეული პაციენტი ინდივიდუალურად უნდა შეფასდეს და განიხილებოდეს.
ერთი მკურნალობის მეთოდით შეუძლებელია ართრიტის ყველა სტადიის მკურნალობა. ამიტომ ლოზუნგების განზოგადება თავიდან უნდა იქნას აცილებული.
მუხლის შიდა ნემსის სლოგანი ყურადღებას იპყრობს მსგავსი სლოგანები მაგალითად არაქირურგიული მკურნალობა და სასწაული მეთოდები მაგრამ, ისიც უნდა გვახსოვდეს რომ: არასწორი მკურნალობა მხოლოდ დროისა და ფინანსების გაფლანგვას გამოიწვევს. აქ რათქმაუნდა ძალიან მნიშვნელოვანია დაავადების დონე. რადგან ხრტილის თანდატანობითი დაკარგვა და დაავადების სიმფტომების გამოჩენა და ეს ყველაფერი პატარა დროში არ ხდება.
ეს არის პერიოდი რომელიც წლებია მიმდინარეობს და ამ დროის განსაზღვრა თქვენივე მკურნალობის ეტაპი განსაზღვრავს.
მაგალითად როგორიცაა: ადრეულ ეტაპზე ფიზიოთერაპიის კურსი, სახსარშიდა ინექციები, ყოველდღიური ცხოვრების აქტივობების მოწესრიგება და ასევე მსგავსი ტიპის მკურნალობისას მოწინავე დაავადების შემთხვევაში, ქირურგიული მკურნალობა წინა პლანზე დგას.
სახსარშიდა ინექციები კეთდება დაავადების ადრეულ სტადიაზე, ანუ მაშინ, როდესაც ჯერ კიდევ არსებობს ხრტილოვანი ქსოვილი. მიზანია პროცესის შენელება და ჩივილების შემცირების უზრუნველყოფა. ნივთიერება, რომელიც უკვე არსებობს ჩვენს სახსრებში, სახელწოდებით ჰიალურონის მჟავა, შეჰყავთ სახსარში, რათა გაზარდოს სახსრის ლუბრიანობა და ტვირთამწეობა.
ბოლო დროს დღის წესრიგში ასევე დადგა PRP და ღეროვანი უჯრედების გამოყენება.
ზოგიერთი ზრდის ფაქტორი, რომელიც გვხვდება ჩვენს სისხლში და ჩვეულებრივ უზრუნველყოფს ჭრილობების შეხორცებას, შეჰყავთ უშუალოდ ძვალში, კუნთებსა და მყესებში იმავე მიზნით, რომ შეხორცება მოახდინოს.
აქვე უნდა განვმარტოთ, რომ ხრტილოვანი ქსოვილი არ არის ქსოვილი, რომელსაც შეუძლია საკუთარი თავის განახლება, ანუ ნერვული უჯრედების მსგავსად, მას შემდეგ რაც დაზიანდება ან მოკვდება, მისი აღდგენა და ჩანაცვლება შეუძლებელია. ამიტომ, კალციფიკაციის შემთხვევაში, სადაც ხრტილები მთლიანად იკარგება, მკურნალობა მიზნად ისახავს ქირურგიულ ჩარევას.
ძირითადი ქირურგიული მეთოდი პროთეზირებაა. ამ ოპერაციის დროს ხრტილის გარეშე სახსრის ზედაპირი ახლით იცვლება.
დიახ ეს მნიშვნელოვანი ოპერაციაა და გარკვეულ რისკებს შეიცავს, ხოლო კომფორტი, რომელსაც პაციენტს აძლევს, წარმოუდგენელია.
ტკივილი აღარ გექნებათ და სახსრების გასწორება უმჯობესდება.
მოძრაობის დიაპაზონი წინასთან შედარებით იზრდება.
ყველაზე მნიშვნელოვანი რაც არის სიარული ხდება კომფორტული და უმტკივნეულო ხდება, ფეხით გასავლელი მანძილი იზრდება, ამგვარად პაციენტი დღიურ ცხოვრებაში ბევრად მეტად იღებს მონაწილეობას.
